Các lễ cúng nghi thức trong Mai táng thuần việt

1. Lâm Chung (Trước Khi Mất)

Khi người thân sắp qua đời, gia đình thường mời thầy cúng hoặc sư thầy đến để làm lễ cầu an hoặc tụng kinh siêu độ. Người sắp mất được đặt nằm ngay ngắn, đầu hướng về phía Nam hoặc Tây – tượng trưng cho sự an nghỉ.

2. Khâm Liệm (Tắm Rửa, Mặc Áo Quan)

Sau khi người mất trút hơi thở cuối cùng, gia đình tiến hành tắm rửa, thay quần áo sạch và khâm liệm (bọc thi hài trong vải liệm). Người mất thường được mặc áo dài trắng hoặc áo tang truyền thống, và đặt vào quan tài.

3. Phúng Viếng & Lễ Nhập Quan

Thi hài được đặt vào quan tài (nhập quan) có thể là hòm gỗ hoặc có thể là tủ đông mai táng, và tiến hành lễ phúng viếng, nơi người thân, bạn bè đến thắp hương, đặt vòng hoa và chia buồn cùng gia đình. Trong suốt thời gian này, con cháu đội khăn tang, thường là khăn vải trắng (theo phong tục miền Bắc) hoặc khăn vàng (ở miền Nam).

4. Lễ Thành Phục (Lễ Phát Tang)

Gia đình chính thức thông báo tang sự, phát tang cho con cháu, quy định vai vế từng người. Lúc này, các thành viên trong gia đình thực hiện nghi lễ lạy vong linh, thể hiện sự hiếu thảo và kính trọng với người mất.

5. Lễ Cúng Linh Hồn (Cúng Cơm & Giữ Hồn Người Mất)

Người Việt quan niệm linh hồn người mất vẫn còn vương vấn trong nhà, nên gia đình cúng cơm hàng ngày với mong muốn người mất được no đủ. Những ngày quan trọng như 3 ngày, 7 ngày, 49 ngày, 100 ngày đều có nghi thức cúng bái.

6. Lễ Di Quan & An Táng

Sau thời gian để tang tại nhà, gia đình tổ chức đưa linh cữu đến nơi an táng (đưa ra nghĩa trang hoặc hỏa táng). Trước khi di quan, gia đình làm lễ xin phép tổ tiên, sau đó tiến hành đưa tiễn với sự tham gia của thầy cúng, sư thầy hoặc người chủ trì nghi lễ.

7. Lễ Cúng Tuần, Giỗ Đầu & Giỗ Hàng Năm

• Cúng 49 ngày: Được xem là thời điểm linh hồn siêu thoát.
• Cúng 100 ngày: Đánh dấu mốc quan trọng trong tang kỳ.
• Giỗ Đầu (1 năm): Lần giỗ đầu tiên sau khi mất.
• Giỗ Hàng Năm: Tưởng nhớ người đã khuất theo truyền thống gia đình.

Kết Luận

Tang lễ của người Việt không chỉ là nghi thức tiễn biệt mà còn thể hiện lòng hiếu thảo, sự kính trọng với người đã khuất. Dù có sự thay đổi theo thời gian, nhiều phong tục vẫn được gìn giữ để giữ vững giá trị văn hóa và tâm linh của dân tộc.